به عنوان صاحب یک کسب و کار در هر مرحله‌ای که از چرخه عمر استارتاپ باشید، چه مراحل اولیه (early stage) یا مرحله بلوغ (late stage) ، برای بقا و ادامه مسیر رشد نیازمند پول و سرمایه هستید. مراجعه به نوع صحیحی از سرمایه‌گذار، مسیر را برای‌تان راحت‌تر خواهد کرد. حتما تاکنون از میان همه نهادهای تامین‌مالی جسورانه، نام شرکت سرمایه‌گذاری و صندوق سرمایه‌گذاری به گوش‌تان خورده است.برای آن‌که با این نهادها آشنا شوید ابتدا قصد داریم شما را با تعریف سرمایه خطرپذیر آشنا کنیم.
آشنایی با ماهیت شرکتی نهادهای تامین‌مالی به شما کمک می‌کند تا حدود اختیارات و نحوه کار آنها را بدانید و در زمان مناسب سراغ نهاد مربوط بروید. بطور مثال اگر در مراحل early stage هستید، سراغ شرکت‌های سرمایه‌گذار جسورانه (خطرپذیر) نظیر هدهد بروید. اگر در مراحل late stage هستید به صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه(خطرپذیر) بروید. ممکن است در مسیر رشد با توجه به مشکلی که استارتاپ‌تان حل می‌کند، به سراغ C.V.Cها بروید. در ابتدا لازم است با خود سرمایه خطرپذیر(جسورانه) آشنا شوید:
سرمایه خطرپذیر چیست؟
طبق تعریف انجمن سرمایه‌گذاری خطر پذیر ملی (NVCA)، سرمایه خطرپذیر به عنوان پول‌های فراهم شده جهت سرمایه‌گذاری توسط افراد حرفه‌ای برای کمک اقتصادی قابل ملاحظه، در کنار کمک‌های مدیریتی به شرکت‌های جوان و با رشد سریع، که توان بالقوه‌ای برای توسعه دارند تعریف کرده است.
سرمایه‌گذاری خطرپذیر یا جسورانه، از روشهای تقریباً نوپدید در تأمین مالی کسبوکارهای نوپا و استارتاپی است. این صنعت حدودا از سال 1370 در ایران شروع به کار کرد. در سال 1390 در کشور ما شکل رسمی به خود گرفت. در این روش سرمایه‌گذار با استارتاپ‌ها وارد مشارکت می‌شود. این نوع سرمایه‌گذاری، مثل یک حلقه گمشده، زنجیره ارزش بین کسبوکارهای نوپا و استارتاپ‌ها با موضوع ارزش‌آفرینی می‌باشد. نقش موثری میان تجاری‌سازی فناوری و نوآوری ایفا می‌کند.
به بیان دیگر می‌توان گفت شرکت‌های سرمایه‌گذاری پول و تجارب مدیریتی را در اختیار استارتاپ‌ها قرار می‌دهند. استارتاپ‌ها از این امکانات برای تبلیغات، پژوهش، ایجاد زیرساخت، منابع انسانی، تولید محصول و … استفاده می‌کنند.
نهادهای سرمایه‌گذاری خطرپذیر بیشتر اوقات در شرکت‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که به تکنولوژی جدیدی یا روش کار نوین دست پیدا کرده باشند. این سرمایهگذاران در ازای پولی که سرمایه‌گذاری می‌کنند، در سهام آن شرکت مشارکت می‌کنند.این شرکت‌ها از این طریق ارزش‌آفرینی می‌کنند. سرمایه مخاطره‌پذیر سرمایه‌گذاری شده عموماً هنگامی که سهام آن مبادله و فروخته می‌شود، نقد می‌شود.
در ادامه سه نهاد سرمایه‌گذاری خطرپذیر شامل صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه، شرکت سرمایه‌گذاری جسورانه و سرمایه‌گذار خطرپذیر شرکتی را به صورت مجزا بررسی می‌کنیم:
شرکت سرمایه‌گذاری جسورانه(V.C Firm)
اولین نهاد از نهادهای تامین‌مالی جسورانه که به معرفی آن می‌پردازیم، شرکت سرمایه‌گذاری جسورانه است. واژه Firm به شرکت و یا موسساتی اطلاق می‌شود که به صورت تخصصی کاری را انجام می‌دهند. برای مثال خدمات حقوقی یا حسابداری. پس V.C Firm گروهی از سرمایهگذاران هستند که بر روی کسب و کارهای نوپا با پتانسیل رشد بالا سرمایه‌گذاری می‌کنند.
شیوه کار آنها به چه صورت است؟
چند شخص حقیقی یا حقوقی با هم شرکتی در زمینه سرمایه‌گذاری ثبت می‌کنند تا پول و تجارب مدیریتی را در اختیار کسب و کارهای نوپا و استارتاپ‌ها قراردهند. اختیار سرمایه‌گذاری در این نهادها زیر نظر هیئت مدیره است. امکان دارد این اختیار به کمیته سرمایه‌گذاری تفویض شود. از طرفی دیگر چون شرکت هستند، سرمایه شرکت عموما تادیه(پرداخت) شده و در اختیار هیئت‌مدیره است. در نتیجه سرمایهگذاران کنترل کمتری روی آن دارند.
ساختار شرکتی V.C Firm ها اکثرا غیر بورسی است. اما امکان این را دارند که به صورت بورسی نیز فعالیت کنند.
برای آشنایی بیشتر با شرکت سرمایه‌گذاری جسورانه، لازم است با مفهومی به نام private equity نیز آشنا شوید.
private equity(صندوق سرمایه‌گذاری خصوصی) به مدلی از ساختار شرکتی می‌گویند که در آن یک شرکت، به نمایندگی از گروهی از سرمایهگذاران اداره می‌شود. سرمایه مورد نیاز این شرکت با هدف این که بخشی از سهام شرکت‌های خصوصی تملک و پس از دوره زمانی واگذار شود تامین می‌شود..
در ابتدا توضیح دادیم که شرکت‌ها (Firm) در یک حوزه تخصصی وارد می‌شوند. با توجه به اینکه شرکت سرمایه‌گذاری جسورانه یک پیش زمینه private equity هم دارد، می‌تواند بیشتر از یک حوزه تخصصی، به شرکت‌ها وارد شوند و سرمایه‌گذاری کنند. همه این موارد با تصمیم هئیِت مدیره صورت می‌گیرد.
صندوق سرمایه گذاری جسورانه (V.C fund (L.P/G.P
نوع دیگری از نهادهای تامین‌مالی جسورانه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه است.صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه نوعی صندوق سرمایه‌گذاری مشترک هستند که تعهد تامین سرمایه را از سرمایه‌گذارانی که تمایل به سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها دارند را گرفته و به استارتاپ های هدف تخصیص می دهد. از عواملی که در مقدار سرمایه‌گذاری اثرگذار است، ریسک‌هایی که اکوسیستم استارتاپی دارد و هزینه‌های مورد نیاز استارتاپ‌ها است.
می‌دانیم که میزان احتمال شکست استارتاپ‌ها زیاد است. در نتیجه صندوق‌های جسورانه تنوعی از دارایی را در سبد خود ایجاد می‌کنند. صندوق‌ها سعی می‌کنند تا به صورت هم‌زمان روی چند استارتاپ مختلف سرمایه‌گذاری کنند تا در صورت شکست تعدادی از آنها، سودآوری صندوق تحت‌الشعاع قرار نگیرد. صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه که در بورس هستند اکثرا V.C Found هستند.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری شامل دو بخش هستند: G.P و L.P
(G.P) General Partner:
به صندوق‌هایی که سرمایه را از سرمایهگذاران دریافت می‌کنند، General Partner می‌گویند.
(L.P) Limited Partner:
سرمایه‌گذارانی که در صندوق سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاری می‌کنند را Limited Partner می‌گویند.
تفاوت میان صندوق و شرکت سرمایه‌گذاری:
شرکت سرمایه‌گذاری در قیاس با صندوق سرمایه‌گذاری، محدودیت و چارچوب کمتری دارد.
صندوق سرمایه‌گذاری بیشتر در مرحله بلوغ یک استارتاپ(later stage) سرمایه‌گذاری می‌کنند.
سرمایه‌گذار خطرپذیر شرکتی (C.V.C)
سرمایه‌گذاری خطرپذیر شرکتی corporate venture capital شناخته می‌شود. این روش سرمایه‌گذاری معمولاً مستقیم توسط شرکت‌های بزرگ بر روی کسب و کارهای نوپا یا استارتاپ‌های نوآور انجام می شود. آنها این کار را از طریق قراردادهای سرمایه‌گذاری مشترک و کسب سهام انجام می دهند. شرکت سرمایه‌گذاری ممکن است تخصص‌های منتورینگ و مدیریتی را در اختیار کسب و کارهای نوپا یا استارتاپ قرار دهد . نکته قابل توجه در خصوص C.V.Cها این است که حوزه سرمایه‌گذاری مورد علاقه آنها عموما در راستای راهبرد و محصولات شرکت مادر و می‌باشد.
آنچه گفته شد:
طبق مطالبی که تاکنون بیان کردیم در اکوسیستم استارتاپی اصفهان، هدهد به عنوان شرکت سرمایه‌گذاری جسورانه، صندوق پژوهش و فناوری استان اصفهان بعنوان صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه مشغول به فعالیت هستند. نهادهای مالی نظیر اسنوا ونچر، نیز بعنوان C.V.C فعالیت می‌کنند.
روشهای دیگری علاوه بر مراجعه به نهادهای تامین‌مالی جسورانه وجود دارد که می‌توانید برای جذب سرمایه‌ی کسب و کارهای نوپا یا استارتاپ به آنها مراجعه کنید. برای مثال فرشتگان کسب و کار Angel Investor (باشگاه سرمایه گذاران نیک اندیش اصفهان) ، تامین مالی جمعی Crowdfund (شرکت ایفاند) ، بوت استرپینگ bootstrapping و… که در بلاگ هدهد، مقالاتی راجع به برخی از آنها نوشته شده است .
لطفا نظر خود را در مورد این مطلب با ما به اشتراک بگذارید.
1 دیدگاه دربارهٔ «تفاوت شرکت با صندوق (Fund vs Firm) سرمایه‌گذاری خطرپذیر (جسورانه) و C.V.C»
ممنون از مقاله خوبتون